آلترناتیو (Alternative) یعنی چاره و جایگزین؛ آلترناتیو در معماری به معنای یک روش یا یک جایگزین برای حل چالش یا مشکل، جهت بهبود طرح معماری و پیشبرد آن به بهترین نحو مورد نظر است. آلترناتیو معماری برای پشتیبانی از استراتژی طراحی معماری، بسیار کمک کننده است. همچنین انعطاف پذیری و چابکی در ارائه طرح‌ها را در پی دارد، باعث ایجاد تعامل و صمیمیت بین طراح و مشتری می‌گردد و ریسک پروژه را کاهش می‌دهد.
آلترناتیو در معماری به چه معناست؟
آلترناتیو (Alternative) در لغت به معنی جایگزین، چاره، پیشنهاد متناوب، نوبتی و تناوبی است.
آلترناتیو معماری نیز روشی برای حل مسأله است؛ یک گزینۀ پیشنهادی و جایگزین، که طراح آن را در طرح خود می‌گنجاند تا نتیجۀ حاصل از آن را ببینید و تصمیم نهایی خود را بگیرد. هر زمان که در پروژه معماری خود، در حال انتخاب طرح، توسعه طرح و یا حل مشکل هستیم، می‌توانیم از جایگزین‌های معماری یا همان آلترناتیوها استفاده می‌کنیم. معماران می‌توانند با ارائه طیف وسیعی از انتخاب‌ها و راه حل‌های بالقوه به ذینفعان، انگیزه‌ها، اصول راهنما و نیازهایی را که می‌توانند بر معماری کلی نهایی تأثیر بگذارند، کشف کنند. به طور کلی، آلترناتیوها می‌توانند راه‌های مختلفی برای حل یک مشکل ارائه دهند. شما در طول توسعه پروژۀ معماری خود به تفکر انعطاف پذیر نیاز دارید. بنابراین، تا زمانی که نیاز اصلی طرح معماری شما بر طرف نشده باشد، می‌توانید از جایگزین‌ها استفاده کنید.
چگونه در معماری به آلترناتیو مناسب برسیم؟
زمانی که طراحی معماری یک پروژه را آغاز می‌کنید، ممکن است در ابتدای کار و همچنین در میانه یا حتی اواخر کار خود، در مورد مسائل کلی و جزئی پروژه، با چالش‌هایی مواجه شوید. از این رو، ناگزیر هستید برای چالش‌های پیش رو، جایگزین‌های مختلف ایجاد کنید. برای اینکه سریع‌تر به آلترناتیو مناسب پروژه دست پیدا کنید، مراحل زیر را در نظر بگیرید:
- تحلیل: تحلیل سایت، ضوابط معماری و شهرسازی، ویژگی‌های فرهنگی و اقلیمی پروژه و همچنین طرح یا طرح‌هایی که ایجاد کرده‌اید را به خوبی بررسی و تحلیل کنید.
- تهدیدها و فرصت‌ها: طی بررسی‌هایی که انجام می‌دهید، اشکالات کار را تعیین کنید و جهت رفع آن تدابیری بیندیشید. با دقت به سایت (مکان) پروژه و موقعیت‌های آن، از فرصت‌هایی که پیش روی‌تان است، استفاده کنید. همچنین با دقت به محدودیت‌هایی که برای هر سایت وجود دارد، تهدیدها را در نظر بگیرید تا سریع‌تر به طرح مورد نظر خود و مشتری برسید. گاه وجود یک منظره در سایت یک ویلا، فرصتی برای شما فراهم می‌کند تا طرح خود را طوری ایجاد کنید که بخش اصلی ساختمان رو به منظره باشد و ساکنان از آن استفاده کنند و لذت ببرند.
- تهیه ایده های اولیه: ایده ها، به طرح های شما هدف می‌بخشند و مسیر کار را هموار می‌کنند.
- انتخاب کانسپت: از بین ایده‌های مختلفی که در ابتدای طراحی پروژه و در حین ادامه کار ایجاد و جمع کرده‌اید، مناسب‌ترین را انتخاب کنید.
- ارائه الترناتیو: با توجه به مواردی که بیان شد و در نظر گرفتن و رعایت موارد بالا، آلترناتیو نهایی خود را ارائه دهید.
سه فاکتور کمک کننده به آلترناتیوهای معماری
آلترناتیوهای معماری برای حل مسئله و یافتن بهترین راه برای حل یک چالش احتمالی در طراحی معماری، مفید هستند و استفاده می‌شوند. اما چه آلترناتیوهایی در معماری وجود دارد که بتوانیم از آنها بهره مند شویم؟ در اینجا سه گزینه که می‌توانند آلترناتیوهای خوبی باشند و به شما در توسعه و بهبود طرح‌ها کمک کنند، معرفی شده است.
- کانسپت
- معیارها
- تلفیق چند آلترناتیو
1- کانسپت
معمولاً می‌توان برای هر پروژۀ معماری، بیش از یک کانسپت (طرح معماری اولیه) ارائه داد. کانسپت‌ها، آلترناتیوهای بسیار خوب و پرقدرتی هستند و در همان ابتدای کار طراحی، مسیر روشن‌تری در راه شما ایجاد می‌کنند.
2- معیارها
یکی دیگر از آلترناتیوهای معماری، معیارها هستند. اصول معماری، الزامات طرح، نوع دید شما و مشتری به پروژه و پیروی از سبک یا سبک‌های خاصی در معماری، از جمله مواردی هستند که در گروه معیارها طبقه بندی می‌شوند. ابعاد و استانداردها می‌تواند در آلترناتیو تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال در یک پروژۀ لاکچری و بزرگ، با توجه به وسعت پروژه، ابعاد و استانداردهای پروژه و به تبع آن، متریالی که استفاده می‌شود، تغییر خواهد کرد.
3- تلفیق چند آلترناتیو در معماری
گاه تلفیق کردن چند آلترناتیو معماری با یکدیگر، می‌تواند به دست یابی به یک آلترناتیو جدید کمک کند. مجموعه‌ای از دیدگاه‌های لازم را ایجاد کنید تا به درک مناسبی از تأثیر آلترناتیو برسید. هر گونه اطلاعات مورد نیاز دیگر را اضافه کنید. در تلفیق آلترناتیوها، زیاد وارد جزئیات نشوید؛ اما توجه داشته باشید که داشتن تصویری جامع از پیامدهای اجرای آلترناتیو مهم است. گزینه های آلترناتیو را بر اساس میزان همسویی آنها با معیارهای تعریف شده مقایسه کنید؛ سپس مناسب ترین جایگزین را انتخاب کنید.
آلترناتیوهای معماری چه مزیت هایی دارند؟
- به بهبود و توسعه طرح معماری شما کمک می‌کند.
- کمک می‌کند تا ذینفعان بتوانند ترجیحات، مزایا، خطرات و عملکرد جایگزین‌های مختلف معماری را درک کنند.
- آلترناتیوها برای بررسی راه‌های مختلف حل یک مشکل، در سطح جزئی و کلی معماری کارآمد هستند.
موارد قابل توجه در بکارگیری آلترناتیو در معماری
- همواره تأثیری که هر جایگزین بر روی پروژه در حال اجرا یا برنامه ریزی شده خواهد داشت را شناسایی کنید.
- نقاط قوت و ضعف هر جایگزین را درک کنید.
- اطمینان حاصل کنید که تمام دیدگاه های معماری شناسایی شده برای آلترناتیو کار شده است.
- هر آلترناتیو مزایا یا معایب منحصر به خود را دارد که باید برای ذینفعان توجیه شود و در مورد آن تصمیم گیری شود.
- برای تعیین تصمیم نهایی و بودجه، آلترناتیوها را با ذینفعان چک کنید.
