اسکیس در معماری
اسکیس (esquisse) به معنی طرح اولیه، طرح خلاصه و طراحی کلیات است. اسکیس معماری عبارت است از یک طرح بسیار کلی و اولیه از یک پروژه ساختمانی که با دست آزاد، به سرعت و معمولاً بر روی کاغذ ایجاد می‌شود. ترسیم اسکیس ذهنیت معمار را نسبت به پروژه ساختمانی وسیع‌تر و دید او را گستره‌تر می‌کند. تاریخچه نخستین استفاده‌های اسکیس در معماری را به مصریان و سرزمین مصر نسبت داده‌اند. استفاده و رواج esquisse زدن در ایران، به دانش آموختگان مدرسه معماری بوزار فرانسه و تدریس آن در کشور بر می‌گردد. درک اصول پرسپکتیو و تمرکز بر زوایای مهم، می‌تواند به ارائه یک طرح اولیه قوی کمک کند. راندو به ارائه یک تصویر واقعی و ملموس از esquisse کمک می‌کند و می‌توان آن را راهی برای پرزانت اسکیس دانست. تفاوت اسکیس با کروکی این است که اولی کاملاً ذهنی است و بر اساس ذهن طراح ایجاد می‌شود، اما کروکی آنچه است که طراح می‌بیند و رسم می‌کند.
چند نمونه طرح اسکیس معماری از جمله اسکیس معماری سنتی و اسلامی و اسکیس منظر و مدرن هستید در این مقاله ارائه شده است.
اسکیس (به انگلیسی: Sketching؛ به فرانسه: esquisse) یک واژۀ لاتین است و معانی زیر را دارد:
واژه اسکیس، در دنیای هنر بسیار استفاده می‌شود و بخشی از مطالعات دانشجویان هنر است. اسکیس یک طراحی با دست آزاد است که به سرعت اجرا می‌شود و معمولاً به عنوان یک کار تمام شده در نظر گرفته نمی‌شود. این اصطلاح اغلب برای کارهای گرافیکی که با متریال خشک مثل گرافیت، مداد، زغال چوب یا پاستل انجام می‌شود به کار می‌رود. همچنین ممکن است برای نقاشی های اجرا شده با قلم و جوهر، خودکار، آب رنگ و رنگ روغن اعمال شود. یک Sketching می‌تواند اهداف مختلفی داشته باشد:
در هر صورت، اسکیس ارزان‌ترین وسیله هنری است. از دیگر مزایا و ویژگی اسکیس‌ها، آزادی فنی است که با خشکی بسیاری از هنرهای رسمی مغایرت دارد.
به طور کلی، ساخت Sketching همانند ایجاد کروکی از یک مدل زنده است که ژست آن هر چند دقیقه تغییر می‌کند. اسکیس معمولاً به معنای یک کار سریع و بدون ترسیم دقیق است. Sketching همچنین به عنوان نوعی ارتباط در زمینه های طراحی محصول مانند طراحی صنعتی استفاده می‌شود. می‌توان از آن برای برقراری ارتباط با هدف طراحی استفاده کرد و به طور گسترده در ایده پردازی استفاده می‌شود. می‌توان از آن برای ترسیم نقشه پلان خانه‌ها استفاده کرد. هدف ما در این مقاله، توضیح در مورد اسکیس معماری است.
معماری هنر و علم ساخت سازه ها و فضاهای خلاقانه است. معماران به دیدگاه خلاقانه و مهارت های طراحی عالی خود مشهور هستند. آنها چارچوب هایی می‌سازند که فضای ساخته شده را تکمیل و بهبود می‌بخشد. اسکیس معماری رسم طرح اولیه یک پروژه ساختمانی و پایه و اساس آن است. اسکیس به معماران کمک می‌کند تا ایده‌ها را تجسم کرده و با آنها ارتباط برقرار کنند. همچنین به سازندگان اجازه می‌دهد تا به اهداف خود برسند و برنامه‌های خود را اجرا کنند.
از طریق اسکیس‌ها، معماران مفاهیم و ایده های جدیدی پیدا می‌کنند. این طرح‌های پایه‌ای و اولیه کمک می‌کند معمار دیدگاه خود را با مشتریان و همکاران به اشتراک بگذارد. اسکیس‌ها باید بر اساس قوانین معماری ترسیم شوند. معمار، اسکیس معماری را با توجه به نسبت‌ها، مقیاس‌ها و ترازها می‌سازد. همچنین، بر جزئیات ساخت و ساز و ارجاعات در طرح‌های خود تأکید می‌کند. بنابراین، Sketching پایه و اساس آغاز یک پروژۀ معماری است.
در طول تاریخ بشر، هر نسل تأثیرات منحصر به فردی بر معماری داشته است؛ چه دوره های کلاسیک و چه برنامه های معماری مدرن. معماری ریشه در تمدن مصر باستان دارد. جامعه مصر اولین جامعه‌ای بود که اسکیس‌های معماری را ثبت کرد. در آن زمان، مردم از قلم نی و جوهر روی پاپیروس برای طراحی طرح‌بندی استفاده می‌کردند.
مصری ها اسکیس معماری برای سازه هایی مانند اهرام و معابد ایجاد کردند. این ترسیم‌های دستی، دارای جزئیات ساختمانی مانند نقشه‌های زمین، جهت‌گیری و مصالح بودند. آنها یک کتابخانه برای حفظ این ترسیم‌ها و اسناد معماری ارزشمند ساخته بودند.
پس از سلطنت مصریان، تمدن یونان به وجود آمد. معماران یونانی اسکیس‌های دقیقی را برای ساختمان های مهم خود تهیه کردند. آنها از قرص های مومی برای ایجاد ترسیم‌های طراحی استفاده می‌کردند؛ سپس آن ها را روی کاغذ پوستی منتقل کردند. معماری یونانی نشان از پیچیدگی، تقارن، هماهنگی و یکنواختی آن دارد. مواد اولیه مورد استفاده در آن زمان آجر و چوب برای ساخت برج های سنگی بزرگ بود. آنها معابد و مکان های عبادت را در خدمت خدایان خود ساختند.
در قرون وسطی، طرح‌های معماری واقعی‌تر و دقیق‌تر شدند. معماران تلاش کردند تا طرح های دقیق و جزئی برای کلیساها و سازه های گوتیک ایجاد کنند. آنها این طرح‌های دقیق را با جوهر روی کاغذ پوستی انجام دادند. این اسکیس‌ها قابل حمل بودند و بنابراین حمل آن در مکان‌های مختلف آسان بود.
در دوران رنسانس، صنعت چاپ بر روی کاغذ ظهور کرد. معماران رنسانس از معماری و سبک‌های کلاسیک الهام گرفتند و آن را با فناوری جدید ترکیب کردند تا طرح های مدرن را ایجاد کنند. معماران طرح‌هایی را روی کاغذ می ساختند و سپس با استفاده از دستگاه چاپ آنها را تکثیر می‌کردند. فناوری چاپ به طراحان کمک کرد تا ایده های جدید خود را به اشتراک بگذارند و ساختارهای مورد نظر خود را توسعه دهند.
انقلاب صنعتی تغییری در مصالح ساختمانی و تکنیک های خلقت ایجاد کرد. این پیشرفت باعث ایجاد آسمان خراش ها و سازه های مدرن شد. ابداع لیتوگرافی معماران را قادر می‌سازد تا چاپ‌های دقیق و در مقیاس بزرگ را سریعتر تولید کنند. این طرح‌های بزرگ‌شده به سازندگان کمک کرد تا روی عناصر کوچک تمرکز کنند.
امروزه شاهد پیشرفت نرم افزارهای چاپ دیجیتال و طراحی هستیم. این برنامه‌ها، فرایندهای معماری را کامپیوتری کرده اند. بنابراین، امروزه شاهد ترکیبی از سبک‌ها و شیوه‌های طراحی پایدار هستیم. این ترکیب نوآوری و سنت، معماری را برای جامعه سازگار و انقلابی می کند.
یکی از تأثیرگذارترین مدارس معماری در سطح جهان، مدرسۀ بوزار در پاریس فرانسه است. تأسیس مدرسۀ بوزار، نظام های سنتی آموزش معماری به هم زد و آن را به سوی آموزش آکادمیک و آتلیه‌ای سوق داد. سنگ بنای آموزش دانشگاهی معماری در بسیاری از دانشگاه های جهان، بر پایه شیوه آموزش بوزار بنا نهاده شد. دانش آموزان ایرانی متعددی در این مدرسه تحصیل کرده و پس از اتمام تحصیلات به ایران برگشتند. از آنجا که اسکیس معماری یکی از موضوعات آموزشی در مدرسۀ بوزار بود، فارغ اتحصیلان ایرانی پس از بازگشت به ایران، آن را وارد کرده و جا انداختند. محسن فروغی، از بنیانگذاران و یکی از استادان دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود. هوشنگ سیحون، علی شیبانی و پرویز مؤید عهد، از دیگر دانش آموختگان ایرانی مدرسه بوزار فرانسه بودند که مدتی در دانشگاه ملی تدریس کردند.
قبل از ظهور تکنولوژی، معماران طرح های اولیه خود را روی کاغذ می کشیدند. حتی امروزه، با تمام پیشرفت های مدرن، بسیاری از معماران ترسیم اسکیس با دست را ترجیح می دهند. آنها بر ترسیم ایده های خود بر روی کاغذ و سپس ساختن یک طرح فنی تکیه می کنند.
اسکیس یک ابزار محوری است که پایه و اساس فرآیند معماری را بنیان می‌نهد. این فرآیند عملی به تکامل مفاهیم و طرح‌بندی‌های طراحی کمک می‌کند. هنگام مقایسه طرح‌ها یا بررسی طرح کلی در مراحل بعدی کار مفید است. اسکیس هایی که با دست طراحی می‌شوند، ذهنیت طراح را شفاف‌تر و گسترده‌تر می کند. این رویکرد به طرح طوفان فکری و پیش نویس طرح کمک می‌کند.
خط Sketching بین دو نقطۀ مشخص ترسیم می‌شود و بین هر دو نقطه، حدأقل دو بار کشیده می‌شود. به دلیل سرعت زیاد در ترسیم، خط اسکیس پوک می‌شود که این خود برای این خط حسن است. در کشیدن خط اسکیس به نکات زیر توجه کنید:
تکنیک هایی وجود دارد که می‌تواند به شما در بهبود مهارت‌های طراحی و تسلط بر آنها کمک کند. در زمان رسم اسکیس، برای ایجاد اسکیس های ضربه‌ای و خط‌های راست، بازوی خود را حرکت دهید و مچ دست را حرکت ندهید یا خم نکنید. برای آنکه بتوانید اسکیس‌های حرفه‌ای و سپس کانسپت، فرم و در نهایت یک طرح معماری حرفه‌ای ایجاد کنید، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
اسکیس معماری یکی از بهترین راه های بیان ایده و طرح است. کار با کاغذ و مداد طراحی را بسیار انعطاف پذیرتر و در دسترس تر می کند. یک فرد می تواند مفاهیم اولیه طرح را پشت سر بگذارد، مشکلات را پیش بینی کند و راه حل هایی بیابد.
وزن قلم (Pen Weight) معماری به ضخامت خطوط در ترسیم‌ها اشاره دارد. وزنه های متعدد قلم به تشخیص اجزای مختلف طراحی از یکدیگر کمک می‌کند. این به واکشی جزئیات و اطلاعات دقیق در مورد عناصر کمک می‌کند. با استفاده از وزن خط، می توانید یک سلسله مراتب مقیاس معماری ایجاد کنید و وضوح را برای بیننده آشکارتر سازید. برای ایجاد تنوع و انتقال عمق در طرح، از خودکارها و مدادها و مداد رنگی‌هایی که نوک‌شان ضخامت‌های مختلف دارد استفاده کنید.
کاغذهای ردیابی (Trace Paper) ورق‌های نازک و شفافی هستند که به بهبود طرح نهایی کمک می‌کند. استفاده از این کاغذها به دقت شما را در ترسیم پیش طرح ها بالا می‌برد و به ترسیم یک طرح روی طرح دیگر و ایجاد بهترین نتیجه کمک می‌کند. پس از طراحی روی کاغذ، می‌توانید از ابزارهای دیجیتالی برای ایجاد اسکیس نهایی استفاده کنید.
درک پرسپکتیو یک مهارت اساسی است که هر معمار باید از آن برخوردار باشد. طراحی از منظر دو بعدی یا سه بعدی برای ایجاد یک تصور واقعی از یک صحنه بسیار مهم است. حرفه ای ها، اسکیس‌های معماری خود را از پرسپکتیو سه نقطه‌ای می‌سازند و دارای سه نقطه اضمحلال (محو/انحطاط) هستند. نقطه اضمحلال / ناپدید شدن (vanishing point ) نقطه ای است که در آن خطوط روی صفحه همگرا می‌شوند. برخی از معماران از پرسپکتیو دو نقطه ای که دو نقطه اضمحلال دارد استفاده می‌کنند. این دیدگاه ها به تعیین اینکه چشم انسان چگونه طرح ها را درک می‌کند کمک کننده است. این مواضع برای نمایش ساختارهای واقعی ضروری هستند.
پرسپکتیو یک اثر نوری است که باعث می‌شود زمانی که جسم در نزدیکی ما قرار دارد، بزرگتر از موقعی دیده می‌شود که در فاصلۀ دورتر قرار گرفته است. همین اثر نوری است که معنی و احساس فاصله و سه بعدی را در منظره یک ساختمان یا هر جسم دیگری ایجاد می‌کند.
تکنیک های رسم اسکیس؛ توجه به پرسپکتیو
ابزارها و نرم افزارهای دیجیتال در معماری بسیار کمک کننده هستند. آنها در ارائه نتایج طراحی درست و دقیق مفید هستند. این ابزارها به معماران در بهبود تخصص، بهره‌وری و کیفیت کار کمک می‌کنند. تبلت کمک می‌کند مفاهیم پلان طبقه‌بندی شده را خیلی سریع و دقیق بسازید. همچنین ایده هایتان را می‌توانید در تبلت به مشتری نشان دهید.
لایت باکس ابزار دیگری است که به ایجاد اسکیس های دقیق کمک می‌کند. لایت باکس را می‌توان یک یک کاغذ ردیاب دیجیتال همراه با نور دانست. این جعبه های نور بخش روشنایی قابل تنظیم با صفحه نمایش شفاف دارند. وجود لامپ‌های LED به اسکیس معماری شما، زیبایی گرافیکی و ظاهری ظریف می‌بخشد. لایت باکس‌ها در توجه دقیق‌تر به جزئیات کوچک، به شما کمک می‌کنند.
در کنار همه این‌ها، استفاده از نرم افزارهایی مانند SketchBook، Adobe Photoshop و Artweaver بسیار کمک کننده است.
تکنیک هایی برای ترسیم اسکیس قوی؛ استفاده از لایت باکس
استفاده از تبلت برای رسم اسکیس و راندو
پس از تعیین الزامات پروژه، معماران شروع به طراحی می‌کنند. آنها یک کانسپت (ایده اصلی پشت کل پروژه) می‌سازند؛ دیدگاه خود را شکل می‌دهند و یک طرح (پیش نویس) تقریبی برای بررسی با مالک تهیه می‌کنند. تعیین یک برنامه کاری واضح با مشتری بسیار مهم است. در این مرحله مشتریان می توانند نظرات خود را بیان کرده و تغییراتی در طرح ایجاد کنند.
در نهایت، معمار طرح نهایی و پیش نویس ساختمان را ترسیم می‌کند. این مرحله توسعه کانسپت معماری است. در این مرحله، معماران می‌توانند دیدگاه خود را بر روی کاغذ بنویسند و بر اساس آنها چیزهایی بسازند. توسعه طراحی برای جلوگیری از هرگونه مشکل در مراحل بعدی تولید ضروری است. همچنین، انتخاب ابزارهای آنلاین مناسب ضروری است، زیرا ابزارهای نامناسب ممکن است روند کار را مختل کنند. پس از انجام این مراحل و در نظر گرفتن نظرات و خواسته‌های مشتری، نوبت به انجام طراحی معماری است تا دیدگاه‌ها را به واقعیت تبدیل کنید.
به طور مختصر می توانیم بگوییم: اسکیس معماری پلی است بین کانسپت و فرم در معماری؛ برای رسیدن به فرم مورد نظر، با در نظر گرفتن کانسپت اصلی طرح، می‌توانیم اسکیس‌های متعددی ترسیم کنیم که در نهایت به فرم اصلی (نهایی) منتج گردد. با اسکیس زدن از کانسپت به فرم اصلی می‌رسیم.
طرح اسکیس معماری خود را از بخشی از ساختمان که بیشتر مورد توجه تان است شروع کنید. توجه به تکنیک‌های زیر می‌تواند به ارتقاء اسکیس ساختمان شما کمک کند.
در گذشته، برای ارائه نمای جذاب طرح معماری، طرح راندو می شد؛ یعنی طرح را به صورت دستی، با رنگ آمیزی ملموس‌تر می‌کردند و ظاهری جذاب به آن می‌بخشیدند. راندو دانش آموزان را با زبان بصری اسکیس از طریق مشاهده و ارائه یک تصویر واقعی آشنا می‌کند و شامل تئوری رنگ و ترسیم فیگور می‌شود. می‌توانیم آن را فرآیند ایجاد تصاویر دو بعدی و سه بعدی از یک طرح معماری پیشنهادی تعریف کنیم. هدف نشان دادن یک تجربه واقعی از این موضوع است که یک فضا یا ساختمان قبل از ساخته شدن چگونه به نظر می‌رسد و دقیقاً هدف طراحی را نشان می‌دهد.
امروزه با پیشرفت فناوری به ویژه فناوری‌های دیجیتالی، از نرم ازفزارهای دیجیتالی برای راندو، یعنی ارائه طرح استفاده می‌شود.
چیدمان عناصردرون شیت و برقرای رابطه میان این عناصر، رنگ آمیزی، گذاشتن سایه در نما و مقیاس نما یا مقطع در راندو و نرم افزارهای گرافیکی لحاظ می‌شود.
راندو برای پرزنت اسکیس
کروکی طرحی است که با حضور طراح در محل رسم می‌شود؛ اما Sketching طرحی است که طراح در ذهن خود دارد و طرح را بر اساس ذهنیات خود ایجاد و رسم می‌کند. بنابراین، اسکیس کاملاً ذهنی است اما کروکی از روی یک بنا و مشاهده آن ترسیم می‌شود. اگرچه در اسکیس و کروکی جزئیات را به تصویر نمی کشیم، اما جزئیات اسکیس کمتر از جزئیات کروکی است. کروکی زدن، با تمرکز بر عناصر اصلی و مهم موضوع است. تفاوت دیگر این است که در زمان ترسیم دستی، خط اسکیس با سرعتی بیشتر از خط کروکی ترسیم می‌شود؛ به همین دلیل، برای ترسیم خط اسکیس، باید حدأقل یک بار جهت و مسیر آن را امتحان کرد، بعد آن را کشید. در شکل زیر، تصویر سمت راست یک کروکی و تصویر سمت چپ یا اسکیس معماری است.
تفاوت اسکیس با کروکی چیست؟