اگر زمان کافی برای خواندن این مقاله را ندارید، کافیست با مشاوران طراحی گروه معماری همستان تماس بگیرید.
اگر در حال خواندن این مقاله اید، احتمالا به دنبال طراحی نمای ساختمان خود هستید و یکی از طرفداران نمای کلاسیک یا همان نمای رومی خودمان می باشید. نمای رومی حقیقتا زیبا و وزین است، اجرایی هوشمندانه و دقیق می طلبد و طرفداران آن معمولا افرادی کمال طلب و ایده آل گرا هستند؛ بنابراین قصد داریم در این مقاله شما را با صفر تا صد ویژگی های این سبک آشنا کنیم تا بتوانید بهترین تصمیم را در مورد نمای ساختمان خود بگیرید.
پیش از هر چیز به بررسی تاریخچه طراحی نما کلاسیک و طراحی نما نئوکلاسیک می پردازیم تا بدانیم این سبک از کجا آمده است و هدفش چیست؟ از طرفی می توانید برای کسب اطلاع درباره قیمت نما به لیست قیمت طراحی نما مراجعه فرمایید.
اگر زمان کافی برای خواندن این مقاله را ندارید، کافیست با مشاوران طراحی گروه معماری همستان تماس بگیرید.
نمای کلاسیک که این روزها در کشور با عنوان نمای رومی شناخته می شود، سبکی است که سرچشمه آن جریان فکری و اصول حاکم بر معماری یونان و روم باستان است. پس از دوره کلاسیک، قرون وسطا را داریم و پس از آن، به دوره رنسانس می رسیم که هنرمندان به طرز فکر دوران کلاسیک باز می گردند و از ایتالیا شروع می شود.
در اواسط قرن هجدهم میلادی در ایتالیا و فرانسه جنبشی به راه افتاد که تاثیر آن در معماری منجر به پیدایش سبک معماری نئوکلاسیک شد. این سبک با سرعت یکی به از برجسته ترین سبک های معماری در جهان غرب تبدیل شد. سبک های رنسانس و باروک که سبک های رایج در اروپا طی دو قرن گذشته بودند، احیای جزئی معماری کلاسیک روم و یونان باستان را نشان می دادند؛ اما جنبش نئوکلاسیک با هدف از بین بردن افراط در باروک و بازگشت به سبک کلاسیک خالص و اصیل با اهداف مدرن راه اندازی شد. ویژگی های اصلی این سبک، تقارن، هندسه ساده، تزیین و مطالبات پیچیده است. این سبک تا به امروز در سراسر جهان رواج دارد. در ایالات متحده، نئوکلاسیک یکی از رایج ترین سبک هایی است که اغلب برای دادگاه ها، بانک ها، کلیساها و عمارت ها استفاده می شود.
پیشتر به نمای کلاسیک و نئو کلاسیک و تاریخچه آنها پرداختیم. نکته ای که باید بدان اشاره کرد این است که این نماها در ایران با نام نمای رومی شناخته می شوند.
نمای کلاسیک و نئو کلاسیک در ایران با نام نمای رومی شناخته می شود. این نما همیشه یکی از باشکوه ترین سبک های نماسازی در طول تاریخ بوده و یادآور قدرت و عظمت است و به همین علت است که در دوران معاصر نماد ساختمان های لوکس و مجلل به شمار می رود. مهم ترین خصوصیت نماسازی به سبک رومی تقارن و استفاده از جزییات زیاد است. ظرافت، جزییات و تناسبات دقیق عواملی هستند که ضرورت وجود تیم قوی جهت طراحی و اجرای نمای رومی را دوچندان می نمایند.
اولین مساله این است که تزیینات و نقوش فراوان و جزییات نمای رومی، آن را پر زرق و برق و لوکس نشان می دهند و یکی از علل تمایل افراد به ویژه قشر متمول و مرفه جامعه به نمای رومی همین مساله است. عامل مهم دوم، در دسترس بودن مصالح نماسازی به این سبک است. نمای رومی عمدتا با به کارگیری سنگ مرمر و تراورتن اجرا می شود که در ایران به وفور یافت می شوند. در برخی موارد نیز این نماها با استفاده از سیمان سفید ساخته می شوند که آن نیز جزو مصالح اقتصادی و در دسترس می باشد. عامل سوم فروش آسان تر بنای به سبک رومی است. این نماها در بین مالکان و سازندگان ساختمان از محبوبیت ویژه ای برخوردار هستند؛ چرا که نظر مشتری را به خوبی جلب می کنند و فروش آنها راحت تر صورت می گیرد.
اگر تا این جای مقاله با ما بوده اید و نمای کلاسیک یا رومی را برای ساختمان خود انتخاب کرده اید، حتما در مورد مصالح و هزینه آن نیز کنجکاوید. در ادامه با ما همراه باشید تا با جزییات متریال های مصرفی نمای رومی آشنا شوید.
بهترین متریالی که می تواند در عین دوام و ماندگاری، شکوه و اصالت نمای رومی را به خوبی به نمایش بگذارد سنگ است. البته این که چه سنگی را انتخاب کنیم مساله مهم تری است که در ادامه به آن می پردازیم. اولین و متداول ترین مصالح برای اجرای نماهای کلاسیک سنگ تراورتن است. این سنگ علاوه بر تراش پذیری خوب که برای تزیینات نمای رومی عامل بسیار مهمی به شمار می رود، در برابر ضربه و شرایط نامساعد جوی به راحتی نمی شکند، مقاوم است و از ساب پذیری خوبی نیز برخوردار است؛ همچنین در بازار به وفور یافت می شود و دارای تنوع زیادی است. از طرفی دیگر، متریال نماهای رومی به رنگ روشن سفید و کرم انتخاب می شود که سنگ تراورتن دارای تنوع زیادی در این طیف های رنگی است. به علت قیمت بالای سنگ، معمولا هزینه تمام شده اجرای این نوع نما به مراتب بالاتر از سایر سبک ها است. همچنین به علت حساسیت بالا و خطرات موجود ناشی از سنگینی این متریال، نیاز به بهره گیری از مهارت و تخصص بالای تیم اجرایی مساله ای به شدت حیاتی خواهد بود.
در برخی موارد اجرای نمای رومی جهت تعدیل هزینه ها از سیمان سفید نیز استفاده می شود. گاهی کل نما و گاهی بخش هایی از نمای رومی سیمانی اجرا می شوند. نمای رومی یک آپارتمان را در نظر بگیرید. اگر از نظر ارتفاعی آن را به سه بخش تقسیم کنیم، بخش پایین قسمتی است که ورودی ها و طبقات پایین تر را شامل می شود و بخشی است که برای بیننده ای که نزدیک به بنا قرار گرفته بیشتر از سایر بخش های نما قابل مشاهده و لمس است. بخش بالایی قسمتی است که شامل بام و تزیینات فوقانی نما است و از فاصله دور نیز قابل مشاهده است و بنابراین این قسمت نیز جهت جلب توجه بیننده و نمایاندن بنا بسیار مهم است. اما کم اهمیت ترین بخش نما از لحاظ بصری، یک سوم میانی است. به همین علت گاها سازندگان جهت تعدیل هزینه ها دو بخش مهم تر (یک سوم پایین و یک سوم بالا) را با سنگ و یک سوم میانی را با سیمان اجرا می کنند.
اما چند عامل وجود دارند که سبب برتری سنگ نسبت به سیمان می شوند. سیمان برخلاف سنگ که دارای رگه است، دارای سطحی یکنواخت است و سبب خستگی چشم می شود. همچنین برخلاف سنگ که ساب پذیر است و سطح درخشانی به بنا می بخشد، رنگ سطح سیمانی مات است و درخشش سنگ را ندارد. اما اساسی ترین ایرادی که به نمای رومی سیمانی وارد است این است که به مرور زمان با جذب گرد و غبار و آلودگی زیبایی آن کم می شود و به رنگ تیره در می آید؛ که البته با صرف هزینه نسبتا کمی می توان آن را رنگ کرد. سنگ اما دیرتر کثیف می شود و به دلیل وجود رگه ها، کثیفی را کمتر نشان می دهد. از طرفی به علت قابلیت ساب پذیری مجدد به راحتی می توان آن را به شکل روز اولش درآورد. با وجود همه این عوامل، همان طور که ذکر شد نمای سیمانی در مقایسه با سنگ از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه تر است. همچنین به علت عدم نیاز به شاسی کشی، جوشکاری و اسکوپ اجرای آن آسان تر است و در مدت زمان کمتری به اتمام می رسد. همچنین محصول نهایی بسیار سبکتر از نمای سنگی است.
سنگ ترامیت یا لایم استون این روزها جایگاه ویژه ای در میان طراحان و سازندگان پیدا کرده است. این سنگ با رنگ های سفید و کرم در بازار موجود است و شباهت زیادی به سنگ تراورتن دارد و همین موضوع در کنار قیمت مناسبتر و وزن کمتر آن نسبت به تراورتن سبب محبوبیت آن شده است. ترامیت سنگی صیقل پذیر است و به راحتی برش می خورد و همین امر کار با آن را بسیار آسان تر کرده است. از این سنگ بیشتر در بخش های داخلی بنا مثل راه پله و پارکینگ استفاده می شود. سنگ ترامیت را اگر بخواهیم در نمای خارجی ساختمان استفاده کنیم، به علت تخلخل بالای آن باید سنگی انتخاب شود که خلل و فرج آن کاملا پوشیده شده باشد و جذب آب آن به صفر رسیده باشد.
قیمت سنگ نما تحت تاثیر آیتم های مختلفی قرار دارد. سنگ هایی که معادن استخراج آنها محدود هستند بالطبع از قیمت بالاتری برخوردارند و غالبا تولیدکنندگان این سنگ ها تعیین کننده قیمتشان هستند. ابعاد سنگ عامل تاثیرگذار بعدی بر قیمت سنگ است. هر چه ابعاد سنگ بزرگ تر باشد قیمت آن نیز بالاتر است؛ چرا که کارکردن با آن و حملش دشوارتر است و نمای یکپارچه تری به ما می دهد. رنگ سنگ نیز بر قیمت آن تاثیر دارد؛ به طوری که هر چه رنگ سنگ روشن تر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود.
این ابزارها اغلب به شکل پیش ساخته و با جنس بتن پلیمری یا سنگ مصنوعی در بازار موجود هستند. اما می توان در طرح های دلخواه و توسط سی ان سی با سنگ خود نما نیز آنها را برش داد. ابزارهای سنگی مورد استفاده در نمای رومی به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول ابزارهای طولی شمش ها و قرنیزها و دسته دوم شامل ابزار منبت سنگ مانند طرح های گل و بته و نمادها.
این ابزارها در فاصله بین طبقات، قاب بندی درب و پنجره ها و قوس های بالای آنها، لبه بام و بالکن ها، قاب بندی مرزهای کلی دور نما و قرنیزهای بنا استفاده می شوند و در بازار به شکل طولی عرضه می شوند. قرنیزها، گلویی ها و کمربندی ها در این دسته قرار می گیرند.
این ابزار شامل سرستون و پا ستون، کتیبه، تاج، سنتوری، صراحی و غیره هستنند که در بالا و پایین ستون ها، بالای پنجره ها و پیشانی ساختمان، سردرها و غیره به کار برده می شوند.
نوارهای باریکی هستند که پایین دیوارها و برخی حاشیه های بنا استفاده می شود. قرنیزها در معماری دکوراسیون داخلی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. اما در طراحی نمای رومی نیز جایگاه ویژه ای دارند. همچنین در طراحی محوطه نیز از قرنیز استفاده می شود و به طور کلی می توان گفت قرنیز متصل کننده عناصر عمودی به سطح زمین است. قرنیزها معمولا به شکل یک الگوی تکرار شونده توسط دستگاه CNC برش می خورند.
یک از عناصر جدانشدنی معماری رومی است و در مقاطع استوانه و چندضلعی به کار برده می شود و اکثرا به صورت پیش ساخته استفاده می شوند. ستون هایی که در ورودی بنا اجرا می شوند معمولا عظیم تر هستند و جلوه کاخ به بنا می دهند. ستون ها به روش شمش یا قوطی تهیه می شوند. هزینه تمام شده ستون چهارگوش با مقطع قوطی از سایر نمونه ها کمتر است و به همین علت متقاضی بیشتری دارد. چند نونه از انواع ستون ها عبارتند از: کله قندی، گرد، قاشقی، پیچی، چهارگوش، دایره، نیلوفری، شسته
بخش تحتانی و نگهدارنده ستون با عنوان پای ستون وظیفه حمل وزن ستون و ایجاد زیبایی بصری را بر عهده دارد. سطح مقطع پای ستون ها می تواند دایره و یا چندضلعی باشد و ارتفاع پای ستون های مختلف متفاوت است.
ابزارهای طرح داری هستند که در قسمت فوقانی ستون استفاده می شوند و جلوه زیبایی به ستون می بخشند. برخلاف پاستون ها که معمولا ساده و با باندهای سنگی ساخته می شوند، سرستون ها پرکار ساخته می شوند و تنوع زیادی در بازار دارند. برخی از انواع سرستون عبارتند از: کله گاوی، کله قوچی، لانه زنبوری، ساده، هخامنشی، نیم گرد، طرح گل، حلزونی، امامه ای،
براکت ها می توانند از جنس سنگ، چوب، رزین یا پلی اورتان و با ابزارهای تراش دستی یا حکاکی CNC تولید شوند. این قطعات در قسمت اتصال بدنه یا دیوار به قسمت بالایی استفاده می شود.
استفاده از مجسمه در نمای رومی خیلی رایج نیست و معمولا در ساختمان های با کاربری خاص استفاده می شود. مجسمه ها ابهت و شکوه زیادی به نمای رومی می بخشند و معمولا برای قرار گیری آنها باید محلی مناسب مثل یک عقب نشینی در نظر گرفته شود.
قطعات پیش ساخته ای هستند که در طرح و اندازه های مختلف و معمولا به شکل های مربع و مستطیل موجودند. طرح کتیبه ها معمولا به شکل کتاب یا یک قاب مسطح است که برگرفته از سنگ نبشته های نماهای کلاسیک یونان هستند. کتیبه ها حس تاریخی بودن و عظمت قصرگونه به بنا می بخشند.
یکی از اجزای معماری رومی است که با استفاده از آن ورودی بنا را به نحو احسن تعریف می کنند و گاها در قسمت فوقانی بنا جهت تعریف خط آسمان بنا کاربرد دارد. سنتوری قطعه ای مثلثی شکل است که حاشیه آن را معمولا قرنیز می گذارند. به بخش میانی سنتوری، سینه سنتوری می گویند و معمولا با نقوش برجسته تزیین می شود. سنتوری ها گاهی به شکل شکسته یا ناقص نیز به کار می روند.
این عنصر در نماهای رومی در بالکن ها، کنار پله ها و بام کاربرد دارد. مقطع صراحی ها دایره و مربع هستند. نوع دایره ای آن معمولا قیمت بیشتری دارد و به علت نداشتن کنج از ایمنی بالاتری برخوردار است و دارای شکنندگی کمتری نیز هست.
هلال های نیم دایره در بخش های فوقانی بنا، ورودی تراس ها، بالای ورودی و غیره کاربرد دارند و سبب زیبایی بنا و خارج کردن آن از یکنواختی استفاده می شوند.
قابی است که دورتادور پنجره های بنا قرار می گیرد و روی اضلاع آن نقش و نگارهایی متناسب با نمای ساختمان وجود دارد. معمولا در ضلع بالایی قاب پنجره هلال و گاهی هم سنگ های تزیینی استفاده می شود. گاهی از شبه ستون ها در اطراف پنجره استفاده می شود. قسمت پایین قاب پنجره هم معمولا بخشی شبیه طاقچه های قدیم تعبیه می شود که از آن برای نگهداری گل و گیاه استفاده می شود.
اگر تا این جای مقاله با ما همراه بوده اید، اکنون می دانید که نمای رومی دارای تزیینات متنوع، جزییات ریز و درشت متعدد و ظرایفی است که در طول روز همانند الماسی در شهر می درخشد و زیبایی و شکوه خود را به رخ می کشد. اما با تاریک شدن هوا به آرامی این جزییات در تاریکی شب محو می شوند. برای آن که نمای ساختمان ما در شب نیز چشم نواز جلوه نماید، نیاز به نورپردازی نما اصولی داریم. نورپردازی مناسب علاوه بر کمک به زیبایی شهر، ارزش بصری نمای ما را بالا برده و بر دیتیل های آن تاکید می کند؛ توجه عابران را به خود جلب می کند و امکان فروش بنا را برای سازنده یا مالک راحت تر می نماید. طراحی نورپردازی بنا باید به گونه ای باشد که با طرح نما هماهنگ باشد و میزان روشنایی با ضوابط شهرسازی مطابقت داشته باشد. همچنین بهره گیری از منابع نوری با بازدهی بالا و حداقل اتلاف انرژی مساله مهم دیگری است که باید به آن توجه کرد. از طرفی دیگر موقعیت نصب منابع نوری و قدرت تابش و زاویه آنها باید به گونه ای باشد که از خیره شدن و آلودگی نور ممانعت شود. رنگ نورها عامل مهم بعدی است. معمولا برای نورپردازی بناهای مسکونی از رنگ های سفید و زرد استفاده می شود و سایر رنگ ها بیشتر در بناهای تجاری و اداری کاربرد دارند.
همان طور که پیش تر گفتیم، نمای کلاسیک یا همان نمای رومی خودمان، نمایی باشکوه و پرابهت است که اگر به درستی طراحی و با کمک نیروهای مجرب و متخصص اجرا شود، بنای شما را همچون نگینی درخشان از سایر بناها متمایز می نماید. بسیاری از عناصر معماری رومی به صورت پیش ساخته در بازار موجودند و با مشاوره گرفتن از یک طراح آگاه می توانید با کنار هم قرار دادن این قطعات پیش ساخته در وقت و هزینه خود صرفه جویی نمایید. همچنین طبق صحبت های قبلی، مصالح مورد نیاز یک نمای رومی سنگ یا سیمان است و هر دو مصالحی هستند که به راحتی و وفور قابل تهیه هستند. از طرفی این دو متریال دارای مقاومت بالا در برابر شرایط متفاوت جوی هستند که اجرای نما را در همه اقلیم ها ممکن می سازد. و نیز استحکام بالای مصالح نمای رومی سبب افزایش طول عمر بنا می شود. مزیت دیگری که در مورد نماهای رومی سنگی صدق می کند کثیفی را خیلی کم نشان می دهند و نظافت آنها هر چند سال یک بار و به سادگی صورت می پذیرد.
بزرگ ترین ایرادی که همیشه از سمت منتقدین و معماران ایرانی به سبک رومی وارد بوده و هست، نادیده گرفتن هویت فرهنگی و معماری کشورمان است؛ آنها معتقدند که این سبک با معماری و فرهنگ کشورمان سازگار نیست. از طرفی دیگر، داشتن یک نمای رومی زیبا ملزم صرف هزینه های گزافی جهت خرید سنگ و اجرای دشوار و نیازمند دقت فراوان است و اگر به دنبال داشتن یک نمای رومی واقعی و زیبا باشید، باید مبلغ قابل توجهی را برای آن کنار بگذارید. همچنین استفاده از سقف های بلند و پنجره های بزرگ در بناهای به سبک رومی سبب اتلاف زیاد انرژی به خصوص در زمستان جهت گرم کردن ساختمان خواهد بود. مساله مهم دیگری که باید به آن توجه ویژه نمو این است که در صورت اجرای نامناسب و جدا شدن سنگ های نما علی الخصوص در مناطق زلزله خیز، ریسک آسیب های جانی وجود دارد.
اکنون که به همه جوانب نمای رومی آگاه شده اید، می توانید سبک نمای ساختمان خود را انتخاب کنید. اگر نمای رومی انتخاب شما برای ساختمانتان نیست، می توانید سبک مدرن را انتخاب کنید. جهت شناخت بهتر این سبک به مقاله نمای مدرن رجوع فرمایید.
احتمالا جمله “زیبایی در سادگی است” را شنیده اید. نما رومی ساده مناسب افرادی است که بر سر دوراهی انتخاب بین نمای رومی پرکار و طراحی نمای مدرن مانده اند. در این نوع نماها از تزیینات و ستون های ساده استفاده می شود و پیچیدگی های نمای رومی را ندارند. بدیهی است که هزینه تمام شده نمای رومی ساده پایین تر است و به لحاظ اقتصادی صرفه بیشتری برای کارفرما دارد.
نمای کلاسیک یا رومی طرفداران زیادی در سرتاسر جهان و از جمله ایران دارد. برخی منتقدان معتقدند که این سبک با معماری و فرهنگ کشورمان سازگار نیست؛ اما با کاوشی در معماری ایران باستان و بررسی سازه هایی مانند تخت جمشید نقاط مشترکی بین آن و معماری کلاسیک درمی یابیم. همچنین بررسی معماری اسلامی ایران نشان از محبوبیت نقوش و تزیینات فراوان در بناهای گذشته ایران دارد. در طراحی نمای رومی ایرانی، طراح گاهی از نمادهای ایرانی نیز استفاده می نماید.
طراحی ویلا به سبک رومی، این روزها کانون توجه بسیاری از کارفرماها قرار گرفته است. یکی از مزایای ویلای رومی این است که به علت استفاده از متریال سنگ یا سیمان و سطح بازشوی کمتر نسبت به سبک مدرن، مانع رسوخ سرما، گرما و رطوبت که در مناطق حومه شهر و شمال کشور عامل مزاحمتند می شود. طراحی ویلا به سبک رومی یا کلاسیک نیازمند مهارت بالای طراحی و توان طراحی دیتیل ها و جزییات خاص ویلا کلاسیک است؛ همچنین اجرای آن در خارج شهر با توجه به ضعف امکانات و زیرساخت ها آن را به مساله حساسی تبدیل کرده است. طراحی ویلا به سبک رومی، در دسته بندی نمای رومی ساختمان یک طبقه و نمای رومی ساختمان دو طبقه قرار می گیرد؛ چرا که ویلاها به این سبک اکثرا دوبلکس طراحی می شوند. این ویلاها در اکثر موارد به شکل متقارن و ورودی آن معمولا به شکل مدور و بیرون زده جهت خوانایی و دعوت کنندگی صورت می گیرد. ستون ها در ابتدای ورودی به شکوه و ابهت نمای رومی ویلایی یک طبقه ساختمان می افزایند. اگر به ویلای رومی علاقه مندید به مقاله نمای رومی ویلایی مراجعه نمایید.