نما بروتالیستی

در بین دو دهه 50 تا 70 میلادی سبکی نو در معماری پدیدار شد که با نام بروتالیسم از آن یاد می شود. ساختار معماری بروتالیستی بلوک بتنی ساده و حجیم می باشد. در واقع سبک معماری بروتالیستی زاییده جنبش مدرنیستی است که در اواخر قرن نوزدهم تا اواسط قرن بیست در انگلستان ظهور نموده است. نما بروتالیستی و فضای داخل یک ساختمان به سبک معماری بروتالیستی مکان مناسبی برای تهیه فیلم ها و سریالهایی پیرامون دیستوپیا یا ویرانشهر به حساب می آیند. بروتالیستی به معنی احساس قوی همچون عشق و نفرت می باشد و یکی از چالش برانگیز و تفرقه انگیز ترین انواع سبک معماری در دنیای مدرن به حساب می آید. اما طراحی نما بروتالیستی چیست و اینکه چه ویژگی هایی دارد، برای اینکه بیشتر با این سبک آشنا شویم بهتر است با ما همراه شوید و بیشتر درباره این سبک معماری بدانید.

معماری بروتالیستی چیست؟

در معماری بروتالیستی برای طراحی نما از بتن خام، بتن اکسپوز و فرم و اشکال هندسی جسورانه بهره برده می شود. در واقع معماری بروتالیستی فاصله ای بین دو احساس عشق و نفرت است و برای مدت زمانی در ساختمان های اداری از این سبک استفاده می شده است. شاید فکر کنید بروتالیسم به معنی وحشی گری و بی رحمی باشد ولی اینطور نیست می بایست اشاره کنیم بروتالیسم در واقع به دلیل استفاده از بتن خام که Beton brut به زبان فرانسه با این نام شناخته می شود. در این سبک معماری خبری از تزیینات نیست بلکه سادگی و بی آلایش بودن و البته مدرنیته را می توانید در اصول طراحی نما به سبک بروتالیستی یا طراحی دکوراسیون داخلی آن مشاهده نمایید. همانطور که پیشتر گفتیم، پس از جنگ جهانی دوم، اولین بار معماری بروتالیستی در انگلستان ظهور کرد و سپس به اروپا و سراسر دنیا منتقل شد. در واقع این سبک از معماری به دلیل ظهور مدرنیته و کمبود متریال و منابع جهت ساخت و ساز به وجود آمد.

از طرفی معماران نیز علاقه داشتند طراحی خود را فراتر از زیباشناسی به سمت کارکردگرایی ببرند. به عبارت بهتر سبک بروتالیستی واکنشی به تمام سبک هایی بود که به تزیینات توجه می کردند و فقط جنبه ای برای نمایش صادقانه متریالهای موجود بوده است. اگر بخواهیم بهتر درباره معماری بروتالیستی برایتان بگوییم می بایست اشاره نماییم که این سبک ریش در باوری دارد که بیانگر طراحی کاربردی، صادقانه و در راستای هدف اجتماعی همواره در اولویت است، می باشد و از تعاریف و مفاهیم فلسفی سوسیالیستی الهام می گیرد. بسیار مقرون به صرفه است و تاریکی و سردی خاصی دارند که نشان دهده تمرکز طراح به زمینه های اجتماعی و سیاسی دوران خود و البته نمایش مصالح به صورت خام بدون اضافه کردن تزیینات است.

متریال طراحی نما بروتالیستی

در طراحی نما به سبک بروتالیستی به طور ابتدایی در اکثر مواقع از بتن استفاده می شود و البته با گذشت زمان بهره گیری از آجر نیز برای طراحی نما بروتالیستی رایج شده است. علاوه بر موارد گفته شده از طراحی نمای بتن اکسپوز و طراحی نما آجری یا طراحی نما با آجر اکپسوز نیز انجام می شود. اکثرا متریالهای به کار گرفته شده بدون رنگ و در شکل های هندسی زاویه دار می باشند. می بایست اشاره نماییم که پالت رنگی برای معماری بروتالیستی تک رنگ و مونوکروم می باشد. البته در ساخت و طراحی نما به این سبک از مصالح دیر همچون فولاد، چوب و الوار و شیشه نیز بهره برده می شود.

ویژگی های معماری بروتالیستی

با توجه به اینکه نما بروتالیستی از مصالح خام بدون تزیینات بهره می برد از این رو خام و بدون تغییر به نظر می رسد. از این رو طراحی نما برای ساختمان های دولتی، کتابخانه ها، پارکینگ ها و مجتمع های مسکونی با استفاده از طراحی نما بروتالیستی رایج است. این سبک طراحی مینیمال، ناتمام و البته خشن دارد و هیچ شباهتی به نمونه های کلاسیک ندارد. ویژگی نما بروتالیستی در زیر برایتان آورده شده است.

• ساختمان به شکل بلوک و ظاهر سنگین
• خطوط طراحی ساده و بدون خمیدگی
• عدم به کارگیری تزیینات
• طراحی کاربردی
• پالت رنگی مونوکرم
• نما بتنی خام، نما بتنی، نما بتن اکپسوز و در برخی از مواقع آجر
• سطح نما ناهموار و نا تمام
• پنجره های کوچک
• دارای عناصر طراحی مدولار
• مصالح و متریال مدرن از جمله فولاد، شیشه، سنگ و غیره نیز در طراحی به کار گرفته می شوند.

معایب نما بروتالیستی

نما بروتالیستی در دهه هشتاد میلادی رفته رفته محبوبیت خود را از دست داد و طراحی نما و ساختمان به سبک بروتالیستی برای بینندگان سرد، بیگانه و البته نامناسب به نظر می رسید و همین مساله دلیل اصلی محو شدن این سبک معماری بروتالیستی بوده است. از طرفی به نظر می رسید که بتن تخریب ناپذیر و نمایی ماندگار است ولی با گذشت زمان بتن از داخل خراب شده و در نتیجه نگهداری آن برای ساکنین دشوار می شود و پس از مدت زمانی مستعد فروپاشی خواهد بود. از طرفی لازم به ذکر است با قرار گرفتن نما در معرض رطوبت و آب بتن بیشتر تخریب و آسیب می بیند. اکثر نماهای بروتالیستی امروزه با گرافیتی پوشانده شده اند و نما بروتالیستی زیبایی خود را از دست داده است. دلیل عدم محبوبیت معماری بروتالیستی به این دلیل است که بسیاری این نما را زشت و تیره رنگ می یابند و البته تعمیر و نگهداری آن نیز به دلیل حجم بنا دشوار است.

پرسشهای متداول پیرامون نما بروتالیستی

1. نما بروتالیستی چیست؟ در معماری بروتالیستی برای طراحی نما از بتن خام، بتن اکسپوز و فرم و اشکال هندسی جسورانه بهره برده می شود. فاصله ای بین دو احساس عشق و نفرت است و سبک بروتالیستی واکنشی به تمام سبک هایی بود که به تزیینات توجه می کردند و فقط جنبه ای برای نمایش صادقانه متریالهای موجود بوده است.
2. فلسفه طراحی نما بروتالیستی چه بوده است؟ فلسفه طراحی نما بروتالیستی در طراحی کاربردی، صادقانه و در راستای هدف اجتماعی نهفته است. نماهای بروتالیستی از تعاریف و مفاهیم فلسفی سوسیالیستی الهام می گیرد. بسیار مقرون به صرفه است و تاریکی و سردی خاصی دارند که نشان دهده تمرکز طراح به زمینه های اجتماعی و سیاسی دوران خود می باشد.
3. متریال به کار گرفته شده در نما بروتالیستی شامل چه مواردی می شود؟ بتن و آجر از جمله اولین متریال های به کار گرفته شده در طراحی نما بروتالیستی می باشد ولی با نفوذ بیشتر مدرنیته در این سبک معماری، فولاد، چوب و الوار و شیشه و غیره نیز به این متریال ها افزوده شد.
4. ویژگی های مربوط به طراحی نما بروتالیستی چیست؟ ساختمان به شکل بلوک و سنگین، خطوط طراحی ساده، طراحی کاربردی، عدم به کارگیری تزیینات، پالت رنگی تک رنگ، نما بتنی یا آجری، سطح نما ناهموار، پنجره های کوچک و البته مصالح و متریال مدرن نیز در برخی از انواع طراحی نما بروتالیستی دیده می شود.
5. چرا نما بروتالیستی محبوب نیست؟ طراحی نما و ساختمان به سبک بروتالیستی برای بینندگان سرد، بیگانه و البته نامناسب به نظر می رسید و همین مساله دلیل اصلی محو شدن این سبک معماری بروتالیستی بوده است. تعمیر و نگهداری آن به دلیل حجم ساختمان سخت و در برخی از مواقع غیر ممکن می باشد و فروپاشی بنا غیر قابل اجتناب است. همچنین به نظر بسیاری این نما را زشت و تیره رنگ است.